Thực tế, mô hình tố tụng hình sự là sự thể hiện cách ứng xử của Nhà nước đối với người bị tình nghi phạm tội, quyết định toàn bộ quy trình tố tụng hướng tới sự tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan tố tụng hay là sự bảo vệ quyền lợi của công dân và nhiều nội dung quan trọng khác. Nội dung dưới đây giới thiệu và phân tích cơ bản về hai mô hình tố tụng đặc trưng là mô hình tố tụng hình sự kiểm soát tội phạm và mô hình tố tụng hình sự công bằng và sự đối sánh giữa chúng.